*ผู้เยาว์ คือ บุคคลที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะตามกฎหมาย กล่าวคือ อายุยังไม่ครบยี่สิบปี
บริบูรณ์ หรือยังมิได้ทำการสมรสโดยชอบด้วยกฎหมาย
เหตุในการยื่นคำร้องขอให้ศาลแต่งตั้งผู้ปกครองของผู้เยาว์
บุคคลที่ยังเป็นผู้เยาว์* ยังหย่อนความสามารถในสายตาของกฎหมาย ไม่สามารถ
จัดการงาน หรือทรัพย์สิน หรือทำนิติกรรมในนามของตนเองได้อย่างเต็มที่ จำเป็นต้องให้บิดา
มารดาซึ่งตามกฎหมายเรียกว่า “ผู้ใช้อำนาจปกครอง” เป็นผู้จัดการแทน แต่ในกรณีที่บิดามารดา
ตาย หรือไม่แน่นอนว่ามีชีวิตอยู่หรือไม่ หรือถูกศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ หรือ
เสมือนไร้ความสามารถ หรือถูกถอนอำนาจปกครอง จำเป็นจะต้องมีบุคคลอื่นมาทำหน้าที่แทน
บิดามารดา ซึ่งตามกฎหมายเรียกว่า “ผู้ปกครอง” ซึ่งผู้ปกครองที่ได้รับการแต่งตั้งจากศาลแล้ว
มีฐานะตามกฎหมายในทำนองเดียวกับบิดามารดา ในอันที่จะคุ้มครองดูแลและจัดการทรัพย์สิน
ของผู้เยาว์
ตัวอย่าง ผู้เยาว์ซึ่งไม่มีบิดามารดาหรือบิดามารดาถูกถอนอำนาจปกครอง จำเป็นต้องทำหนังสือ
เดินทาง, จำเป็นต้องเข้าศึกษาต่อในสถาบันการศึกษาในและต่างประเทศ หรือทำธุรกรรมเกี่ยวกับทรัพย์สิน
ซึ่งต้องได้รับความยินยอม หรือกระทำโดยผู้ใช้อำนาจปกครอง
คุณสมบัติของผู้ที่จะเป็นผู้ปกครอง
✓ บรรลุนิติภาวะแล้ว
✓ ไม่มีลักษณะต้องห้ามอันได้แก่
- ผู้ซึ่งศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ หรือเสมือนไร้ความสามารถ
- ผู้ซึ่งเป็นบุคคลล้มละลาย
- ผู้ซึ่งไม่เหมาะสมที่จะเป็นผู้ปกครองผู้เยาว์หรือทรัพย์สินของผู้เยาว์
- ผู้ซึ่งเคยมีคดีในศาลกับผู้เยาว์ หรือกับผู้บุพการี/พี่น้องร่วมบิดามารดา/พี่น้อง
ร่วมแต่บิดามารดาของผู้เยาว์ - ผู้ซึ่งบิดาหรือมารดาที่ตายทำหนังสือระบุชื่อ ห้ามมิให้เป็นผู้ปกครอง
❖ เขตอำนาจศาล
ศาลเยาวชนและครอบครัวในท้องที่ที่มูลคดีเกิด หรือในท้องที่ที่ผู้ร้องมีภูมิลำเนา
เอกสารหลักฐานในการยื่นคำร้องขอให้ศาลแต่งตั้งผู้ปกครอง
๑. เอกสารของผู้เยาว์
✓ สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน
✓ สำเนาสูติบัตร
✓ สำเนาทะเบียนบ้าน
✓ สำเนาหนังสือรับรองการเปลี่ยนชื่อ – สกุล (หากมี)
๒. เอกสารของบิดามารดาเดิม
✓ สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน/สำเนาทะเบียนบ้าน/ข้อมูลทะเบียนราษฎร์
✓ สำเนาใบมรณบัตรของบิดามารดาเดิม (หากมี)
✓ สำเนาใบสำคัญการสมรส/ใบสำคัญการหย่า (หากมี)
✓ สำเนาใบสำคัญแสดงการเปลี่ยนชื่อ – ชื่อสกุล (หากมี)
๓. เอกสารของผู้จะเป็นผู้ปกครอง
✓ สำเนาทะเบียนบ้าน
✓ สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน
✓ สำเนาใบสำคัญการสมรส/ใบสำคัญการหย่า (หากมี)
✓ สำเนาใบสำคัญแสดงการเปลี่ยนชื่อ – ชื่อสกุล (หากมี)
✓ หนังสือให้ความยินยอมของสามี/ภรรยา (โดยชอบด้วยกฎหมาย) ของบุคคลที่จะเป็น
ผู้ปกครอง
๔. เอกสารอื่นฯ
✓ หลักฐานใบแจ้งความ (กรณีผู้เยาว์ถูกทอดทิ้ง)