จดทะเบียนขอรับเด็กเป็นบุตรบุญธรรม

การรับบุตรบุญธรรม หมายถึง การรับลูกของคนอื่นมาเลี้ยงดูเสมือนเป็นลูกของตัวเอง ซึ่งจะต้องจดทะเบียนจึงจะสมบูรณ์ตามกฎหมายว่าด้วยการรับเด็กเป็นบุตรบุญธรรม ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1598/27

หลักเกณฑ์ และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง สำคัญ

1. ผู้รับบุตรบุญธรรมจะต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 25 ปี และจะต้องมีอายุมากกว่าผู้ที่จะมาเป็นบุตรบุญธรรมอย่างน้อย 15 ปี ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1598/19

2. ผู้ที่จะมาเป็นบุตรบุญธรรม ถ้าอายุยังไม่ครบ 20 ปีบริบูรณ์ จะต้องได้รับความยินยอมจากบุคคลดังต่อไปนี้

2.1 พ่อและแม่ หรือพ่อหรือแม่แล้วแต่กรณี หากพ่อหรือแม่ตายไปแล้ว หรือถูกถอนอำนาจปกครองไป ก็ต้องได้ความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรมตามกฎหมาย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1598/21

2.2 กรณีไม่มีผู้ให้ความยินยอมดังกล่าว หรือทั้งสองคนไม่สามารถแสดงเจตนาให้ความยินยอมได้ ต้องยื่นคำร้องขอต่อศาลให้มีคำสั่งอนุญาตแทนการให้ความยินยอมนั้น ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1598/21 วรรคสอง

2.3 กรณีผู้เยาว์เป็นผู้ถูกทอดทิ้ง และอยู่ในความดูแลของสถานสงเคราะห์เด็ก ให้สถานสงเคราะห์เด็กเป็นผู้ให้ความยินยอมแทนบิดาและมารดา

3. ถ้าผู้เป็นบุตรบุญธรรมมีอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป จะต้องให้ความยินยอมในการเป็นบุตรบุญธรรมด้วย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1598/20

4. ถ้าผู้ที่จะรับบุตรบุญธรรมและผู้ที่จะเป็นบุตรบุญธรรมมีคู่สมรส ต้องได้รับความยินยอมจากคู่สมรสของตัวเองก่อน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1598/25 เว้นแต่ 

4.1 คู่สมรสไม่สามารถมาให้ความยินยอมได้ เช่น เป็นคนวิกลจริต หรือเป็นคนไร้ความสามารถ

4.2 คู่สมรสนั้นไปเสียจากภูมิลำเนาของตัวเอง และไม่มีใครทราบข่าวคราวเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 1 ปี

กรณีที่คู่สมรสไม่สามารถมาให้ความยินยอมได้ จะต้องไปร้องขอต่อศาลให้มีคำสั่งอนุญาตแทนการให้ความยินยอมของคู่สมรสนั้นเสียก่อน ถ้าไม่ได้รับความยินยอมจากคู่สมรสย่อมไม่สมบูรณ์

5. การรับเด็กที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะมาเป็นบุตรบุญธรรม ผู้รับบุตรบุญธรรมต้องมายื่นคำขอ พร้อมด้วยหนังสือแสดงความยินยอมของผู้มีอำนาจให้ความยินยอมดังที่กล่าวมาข้างต้น ที่

5.1 ศูนย์อำนวยการรับเด็กเป็นบุตรบุญธรรม กรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ ในกรณีที่ผู้ขอมีภูมิลำเนาอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร หรือที่ว่าการอำเภอ กิ่งอำเภอ หรือประชาสงเคราะห์จังหวัด กรณีที่ผู้ขอมีภูมิลำเนาในต่างจังหวัด

5.2 โดยอธิบดีกรมประชาสงเคราะห์ หรือผู้ว่าราชการจังหวัดแล้วแต่กรณี จะให้ผู้ขอรับเด็กเป็นบุตรบุญธรรมไปทำการทดลองเลี้ยงดูเด็กด้วยตนเองเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 6 เดือน(ตามพระราชบัญญัติ การรับด็กเป็นบุตรบุญธรรม พ.ศ.2522) ก่อนที่จะทำการอนุญาตให้ไปจดทะเบียนรับบุตรบุญธรรม ยกเว้น กรณีผู้รับเด็กเป็นบุตรบุญธรรมเป็นพี่น้องร่วมบิดามารดา หรือเป็นพี่น้องร่วมบิดาหรือมารดา ทวด ปู่ ย่า ตา ยาย ลุง ป้า น้า อา หรือผู้ปกครองตามกฎหมายของผู้ที่เป็นบุตรบุญธรรม ไม่ต้องมีการทดลองเลี้ยงดูเด็กดังกล่าว

6. ผู้ที่ได้จดทะเบียนเป็นบุตรบุญธรรมของคนอื่นอยู่ก่อนแล้ว จะมาจดทะเบียนเป็นบุตรบุญธรรมของคนอื่นซ้ำอีกในเวลาเดียวกันไม่ได้ เว้นแต่จะมาเป็นบุตรบุญธรรมของคู่สมรสของผู้รับบุตรบุญธรรม (ป.พ.พ. มาตรา 1598/26)

7. พระภิกษุ จะรับบุตรบุญธรรมไม่ได้

หลักฐานเอกสาร

ฝ่ายผู้ขอรับเด็กบุตรบุญธรรม (สามี-ภริยา)

1. รูปถ่าย 4.5*6 C.m. (ถ่ายไม่เกิน 6 เดือน) 2 รูป

2. บัตรประจำตัวประชาชน / PASSPORT

3. ทะเบียนบ้าน

4. ทะเบียนสมรส หรือทะเบียนหย่า

5. หนังสือแสดงการเปลี่ยนชื่อ(ถ้ามี)

6. ใบมรณบัตร (กรณีคู่สมรสถึงแก่ความตาย)

7. ใบรับรองแพทย์ที่แสดงว่า เป็นผู้มีร่างกายและจิตใจปกติ (ไม่เกิน 6 เดือน) และผลการทดสอบสภาพจิต

8. กรณีขอรับเด็กกำพร้าในความอุปการะเลี้ยงดูของกรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ หรือผู้ขอมีอายุไม่เกิน 40 ปี และยังไม่มีบุตร ให้แสดงใบรับรองแพทย์ระบุสาเหตุของการไม่มีบุตร

9. เอกสารรับรองการทำงานและรายได้ หากผู้ขอทำงานในต่างประเทศ ให้ยื่นภาษาอังกฤษพร้อมแปลภาษาไทยที่ผ่านการรับรองการแปล

10. ภาพถ่ายสถานที่อยู่อาศัย แผนการเลี้ยงดูเด็ก และเอกสารรับรองทรัพย์สิน (เฉพาะกรณีขอรับเด็กกำพร้าในความอุปการะเลี้ยงดูของกรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ)

11. หนังสือความเห็นชอบของบุตรของผู้ขอรับบุตรบุญธรรม กรณีบุตรผู้นั้นอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป หากบุตรย้ายไปอยู่ที่อื่นต้องทำบันทึกเหตุที่ไม่สามารถติดต่อได้ด้วย

12. คำสั่งศาลแทนการแสดงเจตนาแทนคู่สมรส กรณีคู่สมรสไม่อาจให้ความยินยอมได้หรือหาตัวไม่พบ

13. หนังสือยินยอมจากคู่สมรส

14. ผลตรวจประวัติอาชญากรรม

ฝ่ายบิดา-มารดาผู้มอบเด็กบุตรบุญธรรม

1. รูปถ่าย 4.5*6 C.m. (ถ่ายไม่เกิน 6 เดือน) คนละ 2 รูป

2. บัตรประจำตัวประชาชน / PASSPORT

3. ทะเบียนบ้าน

4. ทะเบียนสมรส หรือทะเบียนหย่า พร้อมข้อตกลงการหย่าที่ระบุว่าฝ่ายใดเป็นผู้มีอำนาจปกครองบุตร

5. หนังสือแสดงการเปลี่ยนชื่อ(ถ้ามี)

6. ใบมรณบัตร (กรณีคู่สมรสถึงแก่ความตาย)

7. ทะเบียนรับรองบุตร (กรณีบิดามารดาไม่ได้จดทะเบียนสมรส)

8. พยานเพื่อสอบสถานภาพการสมรสของมารดาเด็ก จำนวน 2 คน พร้อมบัตรประชาชน และทะเบียนบ้านของพยาน โดยพยานจะต้องมีอายุ 20 ปีขึ้นไป (กรณีที่บิดามารดาเด็กไม่ได้จดทะเบียนและมารดาเด็กแจ้งว่าไม่สามารถติดตามบิดาเด็กได้)

9. คำสั่งศาลแสดงเจตนาให้ความยินยอมแทนบิดามารดาของเด็ก (กรณีบิดามารดา หรือบิดาหรือมารดาซึ่งเป็นผู้มีอำนาจปกครองเด็ก ไม่สามารถมาแสดงตนและให้ความยินยอมตามแบบ บธ.6 ต่อหน้า พนักงานเจ้าหน้าที่)

10. กรณีที่มารดาเด็กอายุไม่ครบ 20 ปีบริบูรณ์ ให้นำผู้แทนโดยชอบธรรม มาให้ความยินยอมในการมอบเด็กเป็นบุตรบุญธรรม พร้อมบัตรประจำตัวประชาชนและทะเบียนบ้าน

ฝ่ายเด็ก

1. รูปถ่าย 4.5*6 C.m. (ถ่ายไม่เกิน 6 เดือน) จำนวน 2 รูป

2. สูติบัตร

3. บัตรประจำตัวประชาชน 

4. ทะเบียนบ้าน

5. หนังสือแสดงการเปลี่ยนชื่อ-สกุล (ถ้ามี)

สถานที่ติดต่อ

» กรุงเทพมหานคร รวมทั้งชาวต่างประเทศ ไปติดต่อเพื่อยื่นคำขอได้ที่ ศูนย์อำนวยการรับเด็กเป็นบุตรบุญธรรม กรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ

» ต่างจังหวัด ยื่นคำขอต่อนายทะเบียน ณ ที่ว่าการอำเภอ หรือที่ทำการประชาสงเคราะห์จังหวัดที่ได้รับอนุญาตจากอธิบดีกรมประชาสงเคราะห์ หรือผู้ว่าราชการจังหวัด 

ขั้นตอนในการติดต่อขอจดทะเบียนรับบุตรบุญธรรม

1. ให้ผู้รับบุตรบุญธรรมยื่นคำร้องพร้อมด้วยหลักฐาน

2. ให้ผู้รับบุตรบุญธรรม บุตรบุญธรรมที่มีอายุ 15 ปี ขึ้นไป บิดาและมารดา บิดาหรือมารดา หรือผู้แทนโดยชอบธรรม คู่สมรส (ถ้ามี) ไปแสดงตนต่อหน้านายทะเบียนอำเภอหรือเขต เพื่อแสดงความยินยอมในการจดทะเบียน

3. นายทะเบียนตรวจสอบเอกสารและหลักเกณฑ์ต่างๆ เมื่อเห็นว่าถูกต้องครบถ้วน ก็จะจดทะเบียนรับบุตรบุญธรรมให้ตามคำร้อง

4. ผู้รับบุตรบุญธรรมและบุตรบุญธรรมที่มีคู่สมรส ต้องนำคู่สมรสมาให้ความยินยอมด้วย

สิทธิและข้อควรทราบ

1. การจดทะเบียนรับบุตรบุญธรรม ไม่มีใบสำคัญออกให้ ถ้าต้องการหลักฐานให้การยื่นคำร้องให้ยื่นคำขอคัดสำเนาทะเบียน โดยเสียค่าธรรมเนียม 

2. เมื่อจดทะเบียนแล้ว ผู้รับบุตรบุญธรรมจะมีอำนาจปกครองบุตรบุญธรรม โดยมีหน้าที่อุปการะเลี้ยงดูเสมือนเป็นบุตรที่ถูกต้องตามกฎหมายของตนเอง

3. เมื่อจดทะเบียนแล้ว บิดามารดาโดยกำเนิดจะหมดอำนาจปกครองบุตรโดยผลของกฎหมายทันที (ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1598/28)

4. ผู้เป็นบุตรบุญธรรม มีสิทธิที่จะใช้ชื่อสกุล และมีสิทธิรับมรดกของผู้รับบุตรบุญธรรม แต่ผู้รับบุตรบุญธรรมไม่มีสิทธิรับมรดกของผู้เป็นบุตรบุญธรรม

5. ผู้เป็นบุตรบุญธรรม มีฐานะอย่างเดียวกับบุตรชอบด้วยกฎหมาย

6. จะเป็นบุตรบุญธรรมของบุคคลอื่นอีกไม่ได้ เว้นแต่คู่สมรสของผู้รับบุตรบุญธรรม